21 grudnia 2018 roku wraz z zamknięciem ostatniej niemieckiej kopalni węgla kamiennego Prosper-Haniel dobiegła końca ponad 200-letnia historia tej gałęzi niemieckiego przemysłu.
W związku z wydobywaniem surowca z dużych głębokości górnictwo węgla kamiennego przez dziesięciolecia opierało się na urządzeniach wyciągowych, w szczególności w zakresie transportu pionowego. Niemieccy producenci z branży górniczych wyciągów szybowych, wchodzący w skład dzisiejszej grupy SIEMAG TECBERG, opracowywali przez dziesięciolecia coraz bardziej innowacyjne rozwiązania, które do dziś wyznaczają światowe standardy techniczne.
Presja wywierana na niemieckich producentów węgla kamiennego związana z opłacalnością wydobycia i bezpieczeństwem napędzała proces mechanizacji i zwiększania mocy przerobowych zakładów wydobywczych w szczególności w latach 60-tych ubiegłego wieku. Zmniejszający się popyt na opał sprawiał, że transport grubych sortymentów węgla w wagonach bez przeładunku z przodka na powierzchnię miał coraz mniejsze znaczenie. Wykorzystywano transportowe układy taśmowe, rozwijał się transport kubełkowy pozwalający na przenoszenie dużych ilości urobku. W związku z tym istotna była specjalizacja w zakresie układów wyciągowych. Podczas gdy w Niemczech dość wcześnie uzyskano wysokie parametry techniczne w zakresie prędkości wydobywania urobku na powierzchnię, wyzwaniem było zwiększenie obciążeń użytkowych. Cel ten można było zrealizować stosując wielolinowe wyciągi szybowe.
Udział w rozbudowie zakładów wydobywczych wzięli liczni producenci dostarczający rozwiązania dla przeróżnych branż, zarówno dla spółek górniczych w Zagłębiu Ruhry i w okręgu Lippe, nad Dolnym Renem, w Westfalii, nad rzeką Saarą, jaki i w okręgu Aachen.
Wymienione poniżej maszyny i urządzenia są dla dzisiejszej grupy SIEMAG TECBERG przykładami pionierskich rozwiązań w niemieckiej branży wydobycia węgla kamiennego. Grupa SIEMAG TECBERG przyspieszyła również rozwój w zakresie kompleksowej integracji instalacji elektrycznych w systemach oferowanych przez jednego producenta. Jako czołowy światowy gracz w dziedzinie technologii górniczych wyciągów szybowych grupa SIEMAG TECBERG koncentrowała swoją działalność na wymaganiach spełniających najwyższe standardy, związanych z wyposażeniem istotnym z punktu widzenia bezpieczeństwa. Chodzi o układy hamulcowe, wyłączniki krańcowe i urządzenia hamujące, a także o kompleksowe usługi serwisowe.
Wyzwaniem z tamtego okresu było przezbrajanie i wyposażanie typowych szybów produkcyjnych w skipy. Klasycznym przykładem takiego działania była z powodzeniem realizowana budowa instalacji szybowej Consol 3, gdzie zaledwie jedno urządzenie pracujące w układzie skip-skip było w stanie wydobyć urobek w tempie 1 300 t/h z głębokości prawie 1 200 m. Punktem odniesienia na światowym rynku technologii górniczych wyciągów szybowych przez kilka dekad była 6-linowa maszyna wyciągowa KOEPE oraz skipy o nośności do 40 t. Drogę tym rozwiązaniom torowały wieloletnie doświadczenia, rozwój techniczny i innowacyjne pomysły.
W tym czasie preferowano wieże wyciągowe z wielolinowymi maszynami wyciągowymi. W toku modyfikacji zaczęto stosować także nowoczesne wieże wyciągowe, konstruowane najczęściej jako bezobsługowe układy dźwigarów skrzyniowych, które można było instalować w bardzo szybkim czasie.
Projektem godnym uwagi była modernizacja szybu 1 w kopalni Fürst Leopold. Zamontowana wcześniej wieża wyciągowa została zabudowana w ramach dalszej eksploatacji nowoczesną konstrukcją, po czym w szybie zdemontowano dotychczasowe wyposażenie pod cztery klatki. W ich miejsce zabudowano dwuprzedziałowy układ transportu skipowego o prowadzeniu linowym i wydajności przekraczającej 1 000 t/h. Wykorzystano istniejącą 4-linową maszynę wyciągową KOEPE, która dalej służyła niezawodnie jako pierwsza zrębowa maszyna wyciągowa tego typu. Od tego czasu rozwiązanie to było coraz częściej stosowane w przypadku układów wielolinowych.
W kopalni Neu Monopol zainstalowano wieżę kozłową, na którym rozmieszczono cztery zestawy kół linowych w celu optymalnego wykorzystania systemu transportu klatkowego i dwuprzedziałowego systemu transportu skipowego oraz w celu umożliwienia wspólnej eksploatacji z jednej maszynowni. Trzy- i czterolinowe maszyny wyciągowe KOEPE miały niemal identyczną budowę. W szczególności istniała możliwość wymiennego stosowania trzech silników głównych. Zastosowano tutaj po raz pierwszy na świecie, praktycznie bezobsługowe, trójfazowe silniki dużych mocy, których prędkość obrotowa była regulowana częstotliwościowo za pomocą bezpośrednich przetwornic. Zaczęły one wypierać typowe dla napędów bezpośrednich urządzenia zasilane prądem stałym.
W latach 80-tych ubiegłego wieku budowano niemal wyłącznie zewnętrzne układy szybowe w ramach rozszerzania kopalni w kierunku północnym. Układy te jako linowe maszyny do transportu materiału miały za zadanie zapewnić zaopatrzenie eksploatowanych stref kopalni. W ramach tych przedsięwzięć powstawały charakterystyczne dla krajobrazu terenów górniczych konstrukcje, takie jak instalacje przy szybach Auguste Victoria 8, Romberg, Voerde i Hünxe lub nad Saarą w Göttelborn i Ensdorf.
W szybie Romberg zamontowano pierwszą na świecie 4-linową maszynę wyciągową ze zintegrowanym silnikiem prądu przemiennego z wirnikiem zewnętrznym, której kompaktowa budowa odznaczała się szczególnie stabilną konstrukcją. Maszyna wyciągowa została później przeniesiona i ponownie wykorzystana przy szybie Lerche.
W szybie północnym Ensdorf, który w górnictwie węgla kamiennego był najgłębszym szybem (ok. 1 700 m) po raz pierwszy zastosowano napęd na prąd przemienny z przetwornicą międzyobwodową. Poza tym zastosowanie hydrotechniki w górnictwie węglowym, w szczególności w ramach klimatyzacji stref podziemnych, np. w Podajnikach P.E.S., potwierdziło techniczną dojrzałość tej technologii.
Przykłady pokazały, że rozwojowi górnictwa węgla kamiennego towarzyszył rozwój wiodącej technologii górniczych wyciągów szybowych. Wielkość wydobycia oraz wymóg stałego zwiększania wydajności i przepustowości szybów górniczych (w zakresie jazdy ludzi i transportu materiałów i urobku) determinowały konieczność stałego poszukiwania nowych rozwiązań technicznych sprawiając, że niemieccy producenci należą dzisiaj do wiodących dostawców na całym świecie
Zmiany w zakresie wielkości wydobycia w niemieckim górnictwie węgla kamiennego oraz ekspansja producentów na międzynarodowym rynku wymagały powiązania różnych zakresów działań. W latach 80-tych ubiegłego wieku koniecznością stało się połącznie sił różnych podmiotów z branży technologii górniczych wyciągów szybowych, nie tylko w Niemczech ale również w USA czy RPA. Strategia ta stała się podwaliną dzisiejszych działań grupy SIEMAG TECBERG. Światowa sieć spółek-córek i partnerów strategicznych z dostępem do technologii szczególnie wydajnych maszyn i wyposażenia zapewniły grupie SIEMAG TECBERG skuteczny rozwój na arenie międzynarodowej. Znaczące sukcesy odnotowano w Chinach, Rosji, RPA i Kanadzie, jak również w Australii, Maroku, Hiszpanii, Turcji i Wietnamie. Historia, niezawodność i najwyższy poziom technologiczny niemieckiego górnictwa, a także sprawność grupy SIEMAG TECBERG, były i są istotnym kryterium w procesach decyzyjnych różnych klientów na całym świecie.
Grupa SIEMAG TECBERG będzie dalej pielęgnować wspólne tradycje niemieckiego górnictwa węgla kamiennego, dbając jednocześnie o niezawodną realizację przyszłych zadań zapewniających jej stałą obecność w rejonach wydobycia węgla kamiennego.
